1.
Wprowadzenie
W
toku prac nad dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) 2016/943 z dnia 8
czerwca 2016 r. w sprawie ochrony niejawnych know-how i niejawnych informacji
handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskanie,
wykorzystaniem i ujawnieniem (zwana dalej dyrektywą
2016/943) stwierdzono, że innowacyjne przedsiębiorstwa są w coraz większym
stopniu narażone na nieuczciwe praktyki - zarówno wewnątrz Unii, jak i poza
nią - mające na celu przywłaszczenie tajemnic przedsiębiorstwa, takie jak np.
kradzież, nieuprawnione kopiowanie, szpiegostwo gospodarcze czy naruszenie
wymogów poufności. W świetle postawionej diagnozy nielegalne pozyskiwanie,
wykorzystywanie lub ujawnianie tajemnicy przedsiębiorstwa uniemożliwia
prawowitym posiadaczom tajemnicy przedsiębiorstwa czerpanie korzyści z wejścia
na rynek przed konkurentami, które wynikają z ich innowacyjnych wysiłków. Konieczne
jest zatem wprowadzenie skutecznych i porównywalnych środków prawnych służących
ochronie tajemnic przedsiębiorstwa w całej Unii Europejskiej, co winno odwrócić
zjawisko wyhamowania innowacyjności i kreatywności przedsiębiorców oraz spadku
liczby inwestycji.
Okoliczność,
że nie wszystkie państwa członkowskie przyjęły krajowe definicje tajemnicy
przedsiębiorstwa
stanowi, obok braku spójności w odniesieniu do środków cywilnoprawnych
dostępnych w przypadku bezprawnego pozyskiwania,
wykorzystywania lub ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa, jedną z
najważniejszych przyczyn jakie legły u podstaw przyjęcia dyrektywy 2016/943. Ergo, jednym z podstawowych zadań mających na celu harmonizację
prawa państw członkowskich było wprowadzenie jednolitej definicji tajemnicy
przedsiębiorstwa.
Definicja ta została sformułowana w przepisie art. 2 pkt 1 dyrektywy 2016/943,
stosownie do którego „tajemnica przedsiębiorstwa” oznacza informacje, które
spełniają wszystkie następujące wymogi: a)
są poufne w tym sensie, że jako całość lub w szczególnym zestawie i
zbiorze ich elementów nie są ogólnie znane lub łatwo dostępne dla osób z
kręgów, które zwykle zajmują się tym rodzajem informacji; b) mają wartość handlową dlatego, że
są objęte tajemnicą; c) poddane
zostały przez osobę, która zgodnie z prawem sprawuje nad nimi kontrolę,
rozsądnym, w danych okolicznościach, działaniom dla utrzymania ich w tajemnicy. Określenie tajemnicy
przedsiębiorstwa, przyjęte w dyrektywie 2016/943, jest tożsame z definicją
„poufnych informacji” zawartych w art. 39 ust. 2 Porozumienia w Sprawie Handlowych Aspektów
Praw Własności Intelektualnej (Agreement on Trade-Related Aspects of
Intellectual Property Rights; w skrócie TRIPS). Nadto dodać należy, że
według przeważającego stanowiska doktryny tajemnice handlowe wchodzą
w zakres obowiązującego w polskim prawie (art. 11 ust. 4 u.z.n.k.) pojęcia
tajemnicy przedsiębiorstwa, które wpisuje się we wskazane powyżej standardy.
W
niniejszym tekście omówione zostanie zagadnienie jurysdykcji w sprawach o naruszenie
tajemnicy handlowej w rozumieniu dyrektywy 2016/943, ale także szerzej – w
sprawach o naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa.
2.
Podstawa jurysdykcji w sprawach o
naruszenie tajemnicy handlowej w rozumieniu dyrektywy 2016/943
Zgodnie
z motywem 37 dyrektywy 2016/943, jej celem nie jest ustanowienie
zharmonizowanych zasad współpracy sądowej, właściwości sądów, uznawania i
wykonywania wyroków w sprawach cywilnych i handlowych czy też uregulowanie
kwestii prawa właściwego. Inne instrumenty unijne, które regulują tego rodzaju
kwestie w sposób ogólny, powinny co do zasady nadal być stosowane w dziedzinie
objętej niniejszą dyrektywą. Dyrektywa 2016/943 w istocie nie zawiera przepisów
dotyczących kwestii jurysdykcji. W rozdziale I określony został przedmiot i
zakres stosowania dyrektywy; II rozdział został poświęcony charakterystyce
pozyskiwania, wykorzystywania i ujawniania tajemnic przedsiębiorstwa; z kolei
rozdział III traktuje o środkach ogólnych, procedurach i środkach prawnych;
ostatni (IV) rozdział obejmuje kwestię kar, sprawozdawczości oraz zawiera
przepisy końcowe.
Na
tle powyższego należy rozważyć, które normy wtórnego prawa Unii Europejskiej
znajdą zastosowanie w przypadku badania jurysdykcji w sprawach, których istota
dotyczy naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa w
rozumieniu dyrektywy 2016/943, w tym tajemnicy handlowej. Naprzód należy
stwierdzić, że w przypadku naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa mamy
(zasadniczo) do czynienia z czynem nieuczciwej konkurencji. W konsekwencji (w
zakresie objętym tematem opracowania) zastosowanie winny znaleźć te przepisy,
do których sąd państwa członkowskiego powinien sięgnąć badając jurysdykcję w
sprawach związanych z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji. Zatem
właściwym aktem prawnym będzie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady
(EU) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 roku w sprawie jurysdykcji i uznawania
orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (zwane dalej rozporządzeniem
brukselskim Ia lub Bruksela Ia). Rozporządzenie brukselskie Ia w treści art. 7
pkt 2 odwołuje się explicite do spraw
dotyczących czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego,
toteż nie ulega kwestii, że regulacja ta obejmuje swoim zakresem zastosowania
sprawy z tytułu nieuczciwej konkurencji. W literaturze zauważono,
że: „Przepis art. 1 ust. 1 zd. 2 Bruksela Ia wyraźnie wyłącza z jego zakresu
sprawy podatkowe, celne oraz administracyjne, co dla prawnika z systemów prawa
kontynentalnego nie budzi wątpliwości, a także sprawy dotyczące
odpowiedzialności państwa za działania
lub zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej (acta iure imperii)”. Nadto w art. 1 ust. 2
Bruksela Ia sformułowano katalog spraw, co do których rozporządzenia
brukselskiego Ia nie stosuje się. Wyłączenia te nie dotyczą jednak spraw z
tytułu nieuczciwej konkurencji.
Omówienie
innych podstaw jurysdykcji w sprawach o naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa (w
tym tajemnicy handlowej) w rozumieniu dyrektywy 2016/943, a to znajdujących się
w umowach międzynarodowych lub kodeksie postepowania cywilnego, lub
wynikających z umów prorogacyjnych (art. 25 rozporządzenia brukselskiego Ia), wykracza
poza ramy niniejszego opracowania.
3.
Miejsce zamieszkania pozwanego jako
podstawa jurysdykcji
Według
art. 4 ust. 1 rozporządzenia brukselskiego Ia, z zastrzeżeniem przepisów
niniejszego rozporządzenia osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium
państwa członkowskiego mogą być pozywane, niezależnie od ich obywatelstwa,
przed sądy tego państwa członkowskiego. Przyjęta w Brukseli Ia zasada, w świetle
której jurysdykcja sądu ustalana jest na podstawie miejsca zamieszkania
pozwanego
na terytorium państwa członkowskiego, dotyczy wszystkich spraw objętych
zakresem zastosowania rozporządzenia brukselskiego Ia, w tym spraw z tytułu
naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa.
Rozporządzenie
brukselskie Ia wprawdzie nie zawiera autonomicznej definicji samego pojęcia
„miejsce zamieszkania osoby fizycznej", jednakże przepis art. 62 ust. 1 Bruksela Ia przewiduje, że
w celu ustalenia, czy strona ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa
członkowskiego, którego sądy rozpoznają sprawę, sąd stosuje swoje prawo, a
zatem własną definicję pojęcia. Natomiast, jeśli strona nie ma miejsca
zamieszkania w państwie członkowskim, którego sądy rozpoznają sprawę, sąd w
celu ustalenia, czy strona ma miejsce zamieszkania w innym państwie, stosuje
prawo tego państwa (art. 62 ust. 2 Bruksela Ia). Zatem przykładowo,
jeżeli sąd polski będzie badał swoją jurysdykcję, a pozwany ma miejsce
zamieszkania w Polsce, wówczas dla ustalenia czy faktycznie ma on miejsce
zamieszkania w Polsce sąd będzie stosował swoje prawo merytoryczne (lex fori),
czyli art. 25 k.c. Gdyby jednak sąd polski
rozpoznaje sprawę przeciwko obywatelowi polskiemu, ale mieszkającemu np. w
Niemczech, wówczas będzie obowiązany zastosować prawo cywilne niemieckie dla
ustalenia, czy pozwany ten, według prawa tego państwa ma na jego terytorium
miejsce zamieszkania.
W
literaturze trafnie wskazano, że na potrzeby międzynarodowego postępowania
cywilnego wystarczające jest określenie państwa, w którym dana osoba znajduje
się z zamiarem stałego przebywania. Nie ma zaś konieczności ustalania
miejscowości, do której odnosi się art. 25 k.c. Przepis ten należy w
omawianym zakresie stosować odpowiednio. Edyta Figura-Góralczyk podkreśliła, że
wykładając przesłankę „stałego pobytu” z art. 25 k.c., należy badać, czy
przebywanie w danym państwie nie ma wyłącznie na celu stworzenia podstawy jurysdykcyjnej
do wytoczenia sprawy w danym kraju. Zapatrywanie to jest zbieżne z poglądami
doktryny i orzecznictwa wykształconymi na gruncie norm kolizyjnych prawa
prywatnego międzynarodowego.
Z
punktu widzenia jurysdykcji w sprawach o naruszenie
tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu dyrektywy 2016/943, kluczowe wydaje
się przeanalizowanie kwestii „miejsca zamieszkania” w kontekście osób innych
niż fizyczne.
Aspekt ten reguluje art. 63 Bruksela Ia. Przepis ten kreuje pojęcie siedziby
osoby prawnej, jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej.
Stosownie do treści powołanej regulacji, „dla celów rozporządzenia spółka,
osoba prawna lub ich związek ma siedzibę tam, gdzie znajduje się: a) siedziba
statutowa, b) centralny zarząd, c) główne miejsce prowadzenia
działalności". Jest to nawiązanie do art. 48 TWE. Z tym, że w przypadku
Irlandii, Cypru i Zjednoczonego Królestwa przez pojęcie "siedziby
statutowej" należy rozumieć registered office lub jeżeli takie
nigdzie nie istnieje – place of incorporation (miejsce uzyskania
zdolności prawnej) lub jeżeli takie nigdzie nie istnieje –miejsce, zgodnie z
którego prawem nastąpiło formation (założenie). Na tle zreferowanego
unormowania (art. 63 Bruksela Ia) należy uwypuklić, że dopuszczalne jest, że
pozwany w konkretnej sprawie będzie miał więcej niż jedno miejsce zamieszkania,
co implikuje możliwość wytoczenia powództwa w więcej niż jednym państwie.
Na
tle spostrzeżeń powołanej w niniejszym opracowaniu autorki, trzeba się zgodzić,
że w sprawach o naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa może okazać się
problematyczne określenie osoby, która takiego czynu nieuczciwej konkurencji
się dopuściła, co w konsekwencji prowadzi do trudności w zakresie prawidłowego
wskazania podmiotu posiadającego bierną legitymację procesową. Problem może
pojawić się, gdy konkretna osoba mimo odrębności prawnej jest kapitałowo lub
osobowo powiązana z inną osobą lub osobami (np. w sytuacji spółki „córki”
zależnej od spółki „marki”, w stosunku do koncernu lub holdingu). Powyższe nasuwa
wątpliwości, co do miarodajnego miejsca zamieszkania (w kwestii jurysdykcji) w
sytuacji, gdy do naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa dojdzie na skutek
działania jedynie spółki „córki” lub jeżeli wyłączną decyzję w omawianym
zakresie podjęła spółka kontrolująca („matka”). Zagadnienie to nie zostało
jeszcze rozstrzygnięte przez orzecznictwo. Racjonalnym
rozwiązaniem, choćby z punktu widzenia przedawnienia, wydaje się wytoczenie
powództwa zarówno w stosunku do działającej bezpośrednio spółki, jak również
względem mającej nad nią kontrolę. Możliwość taka – w
świetle obowiązującego stanu prawnego – jest iluzoryczna, albowiem w polskim
ustawodawstwie, w przeciwieństwie do systemu common law, brak jest możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności
podmiotów powiązanych wedle tzw. koncepcji przebicia zasłony korporacyjnej.
4.
Jurysdykcja na podstawie art. 7 pkt
2 rozporządzenia brukselskiego Ia
Przepis
art. 7 Bruksela 1a otwiera sekcję poświęconą jurysdykcji szczególnej. Stosownie
do treści jego pkt 2, osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium
państwa członkowskiego może być pozwana w innym państwie członkowskim w
sprawach dotyczących czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu
niedozwolonego - przed sądy miejsca, w którym nastąpiło lub może nastąpić
zdarzenie wywołujące szkodę. Jak już sygnalizowano powyżej czyny polegające na
naruszeniu tajemnicy przedsiębiorstwa, stanowiące wycinek deliktów nieuczciwej
konkurencji, mieszczą się w zakresie zastosowania cytowanej powyżej normy. Oznacza to, że w
przypadku takiego naruszenia pozew może zostać wniesiony do sądu państwa
członkowskiego, o ile czyn popełniony w innym państwie członkowskim spowodował
lub może
spowodować szkodę na obszarze właściwości sądu rozpoznającego sprawę.
Na
tle dotychczasowego dorobku orzecznictwa i doktryny należy za J. Gołaczyńskim
odnotować, że norma jurysdykcyjna zawarta w art. 7 pkt 2 rozporządzenia
brukselskiego Ia jest oparta na istnieniu łącznika wynikającego ze szczególnie
ścisłego związku pomiędzy roszczeniem, a sądem miejsca, gdzie nastąpiło lub
może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę, który uzasadnia przyznanie
jurysdykcji temu sądowi ze względu na prawidłowe administrowanie wymiarem
sprawiedliwości oraz sprawną organizację postępowania.
W literaturze także zwraca się uwagę, że miejsce naruszenia (forum delicti) jest uważane za najlepsze
miejsce toczenia procesu z powodu łatwości wykonania orzeczenia, bliskości wystąpienia
elementów stanu faktycznego oraz największej dostępności środków dowodowych.
W przypadku
bezprawnego pozyskiwania, wykorzystywania i ujawniania tajemnicy
przedsiębiorstwa, o czym mowa w dyrektywie 2016/943, znaczenie bardziej istotne
od ewentualnego odszkodowania może okazać się korzystanie z instrumentów
prawnych o charakterze prewencyjnym (np. powództwo o zaniechanie naruszeń;
środki tymczasowe i zabezpieczające). Zgodnie z omawianą normą jurysdykcyjną
właściwy jest nie tylko sąd miejsca, gdzie nastąpiło zdarzenie wyrządzające
szkodę, lecz również sąd miejsca, gdzie takie zdarzenie może nastąpić. Rozwiązanie
to, wprowadzone jeszcze pod rządami poprzedniego rozporządzenia brukselskiego
(Bruksela I – nr 44/2001), przyczyniło się do rozwiązania wątpliwości
(powstałych na tle Konwencji brukselskiej) w kwestii zastosowania komentowanego
przepisu także w stosunku do środków o charakterze prewencyjnym, tj. takich,
których celem jest zapobiegnięcie wyrządzenia szkody.
W przypadku
naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa nie jest możliwe podanie jednolitej
definicji miejsca zdarzenia wywołującego szkodę. Zapatrywanie to, wobec
wielości zachowań rozumianych przez pojęcie „miejsca zdarzenia” w
poszczególnych prawach merytorycznych, wykształciło się w doktrynie na tle
spraw dotyczących czynów nieuczciwej konkurencji. Dlatego też miejsce gdzie
doszło w danej sprawie do zdarzenia winno być ad casu badane.
Edyta Figura-Góralczyk zauważa, że pojęcie wystąpienia zdarzenia jest określane
w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) na dwa
sposoby. Po pierwsze – jako miejsce, gdzie fizycznie wystąpiło dane zdarzenie,
a po drugie – jako miejsce, gdzie osoba popełniająca konkretny czyn ma swoją
siedzibę statutową (establishment).
Określenie
jurysdykcji według art. 7 pkt 2 rozporządzenia brukselskiego Ia jest możliwe
nie tylko przez pryzmat miejsca zdarzenia, ale także przez odwołanie się do
miejsca wystąpienia szkody.
Na przestrzeni lat TSUE wypracował kryteria precyzujące, w jakich sprawach
miejsce szkody może być podstawą jurysdykcji. W piśmiennictwie odnotowano, że:
„Po pierwsze – może być to jedynie szkoda, która została wyrządzona
bezpośrednio poszkodowanemu. Po drugie – nie może być ona rozumiana jako każde
miejsce, w którym mogą być odczuwalne niekorzystne skutki czynu niedozwolonego.
W szczególności nie obejmuje ona terytorium państwa, gdzie poszkodowany mógł
doznać szkód majątkowych, będących następstwami szkody pierwotnej. Miarodajna
dla wyznaczenia jurysdykcji jest jedynie szkoda pierwotna. Miejsce szkody nie
jest również tożsame z miejscem zamieszkania poszkodowanego, będącym tez
centralnym punktem położenia jego majątku, jeżeli utrata składników majątkowych
w innym państwie spowodowała w kraju miejsca zamieszkania stratę finansową. Nie jest nią bowiem
umiejscowienie straty w ogólnym majątku danej osoby. Niemniej powyższe nie
wyklucza, że miejsce szkody może być zlokalizowane tam, gdzie powstała
bezpośrednia strata ekonomiczna.
Podsumowując,
w sprawach o naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa nie jest konieczne
wytaczanie powództwa lub kierowanie wniosku o zabezpieczenie przed sąd miejsca
zamieszkania (siedziby) pozwanego (obowiązanego). Istnieje bowiem możliwość
odwołania się do pojęcia miejsca zdarzenia wywołującego szkodę oraz samego
miejsca szkody (art. 7 pkt 2 Bruksela Ia). Skomplikowane przypadki naruszenia
tajemnicy przedsiębiorstwa mogą za sobą nieść istnienie jurysdykcji sądów
więcej niż jednego państwa członkowskiego. Liczyć się jednak należy z tym, że
sądy mogą przyjmować w takich wypadkach ograniczoną geograficznie kognicję, ergo nie będą chciały się wypowiadać na
temat skutków (szkód), które powstały w innym państwie.
5.
Jurysdykcja na podstawie art. 7 pkt
5 Bruksela Ia
W
myśl przepisu art. 7 pkt 5 rozporządzenia brukselskiego Ia w sprawach dotyczących
sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału osoba
mająca miejsce zamieszkania na terytorium UE może być pozwana przed sądy
miejsca, w którym znajdują się filia, agencja lub inny oddział. W przypadku ustalania
jurysdykcji na mocy przytoczonej regulacji, jej podstawą będzie miejsce, w
którym znajduje się filia, agencja lub inny oddział osoby, która dopuściła się
naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa. Przy czym, aby art. 7 pkt 5 Bruksela Ia
mógł mieć zastosowanie, to powstały spór musi wynikać z działalności tej
jednostki organizacyjnej, a więc z jej funkcjonowaniem musi być związany
przypadek bezprawnego pozyskiwania, wykorzystywania lub
ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa.
W
piśmiennictwie podnosi się, że art. 7 pkt 5 Bruksela Ia dotyczy sytuacji, gdy
pozwany ustanowił w danym państwie członkowskim przedsiębiorstwo o stałym
charakterze, przy czym nie jest to jego miejsce zamieszkania, w tym w rozumieniu
art. 63 ust. 1 rozporządzenia brukselskiego Ia. Z kolei z analizy
orzecznictwa TSUE wynika, że dla przyjęcia jurysdykcji na podstawie miejsca
filii lub agencji w danym państwie powinna występować stała, ale zależna od
pozwanego struktura organizacyjna, działająca w imieniu pozwanego, z tym że nie
musi pozostawać pod jego kierownictwem. W końcu, podkreśla się,
że „filia, agencja, lub inny oddział” winny nadal znajdować się i działać w
danym państwie w chwili wytoczenia powództwa.
6.
Jurysdykcja na podstawie art. 8 pkt
1 rozporządzenia brukselskiego Ia
Nie
trudno wyobrazić sobie sytuację, że do naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa
może dojść na skutek działania więcej niż jednej osoby. Nie można także
wykluczyć, że kilka niezależnych od siebie osób dopuści się naruszenia
tajemnicy przedsiębiorstwa, które to czyny będą ze sobą powiązane. Powyższe
nasuwa spostrzeżenie, że jurysdykcja może zostać także określona na podstawie
art. 8 pkt 1 Bruksela Ia. Aby było to możliwe wszystkie wskazane osoby
(naruszyciele) winny mieć miejsce zamieszkania na terytorium Unii Europejskiej,
a przynajmniej jeden z pozwanych będzie miał miejsca zamieszkania przed sądem,
do którego zostanie wniesione powództwo. Ponadto musi istnieć na
tyle silna więź między poszczególnymi sprawami, aby łączne ich rozpoznanie i
rozstrzygnięcie było pożądane w celu uniknięcia wydania w oddzielnych
postępowaniach sprzecznych ze sobą orzeczeń. Wtedy też dopuszczalne
będzie sięganie po wskazaną normę jurysdykcyjną z art. 8 pkt 1 rozporządzenia
brukselskiego Ia.
Posługując
się przykładem z literatury z zakresu czynów nieuczciwej konkurencji można
wskazać, że do bezprawnego pozyskiwania, wykorzystywania lub ujawnienia
tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu dyrektywy 2016/943 może dojść na skutek
zachowania, w którym bierze udział cały holding, w tym spółka „matka” i spółka
„córka”, mające siedziby w różnych państwach członkowskich. Gdyby zatem obydwie
spółki dopuściły się wspólnie jednego naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa lub
ich odpowiedzialność wynika z tożsamości okoliczności faktycznych, art. 8 pkt 1
Bruksela Ia może być podstawą do ich wspólnego pozwania. Regulacja ta daje
pewność, że zapadnie jednolite rozstrzygnięcie, a nadto umożliwia
poszkodowanemu wytoczenie tylko jednego procesu w wybranej przez niego
jurysdykcji spośród państw miejsc zamieszkania pozwanych.
7.
Podsumowanie
Podsumowując
powyższe rozważania należy stwierdzić, że w obecnym stanie prawnym nie ma luki
w zakresie norm jurysdykcyjnych obejmujących swym zakresem zastosowania
przypadki naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa, w tym tajemnicy handlowej, w
rozumieniu dyrektywy 2016/943. Podstawowe znaczenie w tej materii winny mieć
skomentowane w niniejszym opracowaniu przepisy (art. 4 ust. 1, art. 7 pkt 2,
art. 7 pkt 5 oraz art. 8 pkt 1 rozporządzenia brukselskiego Ia) wzbogacone o
wypracowaną praktykę orzeczniczą oraz wykształcone poglądy doktryny na tle
spraw dotyczących czynów nieuczciwej konkurencji. Konstatacja ta jest także
zgodna z intencją prawodawcy unijnego, który wyraził sugestywny pogląd w
motywie 37 preambuły do dyrektywy 2016/943.